Haiti's former President Aristide's September 30th message in support of Dr. Maryse Narcisse 2015 presidential election
HaitiAction.net - Tabarre, Haiti - President Jean Bertrand Aristide's message to The People of Haiti on the 24th commemoration of the victims of the 1991 Coup d'État of Aristide's first democratically elected administration. He implored The People to lift up the memory of all Haitians who sacrificed their lives in resistance to those who don't respect human rights.
That afternoon, he implored the crowd not to submit to mental slavery; that the Parliamentary Elections of August 9th should be considered an "electoral coup" where many votes were counted, but the votes were still calculated to deliver the wrong results.
Dr. Aristide delivered this message to the massive crowds that marched from Building 2004 to his home in Tabarre. As he stood outside the gates with Dr. Maryse Narcisse, he encouraged all supporters of democracy to mobilize behind the leadership of the Fanmi Lavalas political organization in electing Dr. Narcisse for the Presidency in 2015.
He stated that the country is headed to fall into a whirlpool of an unprecedented political earthquake. To prevent this tragedy The People will need to mobilize to guide the country to free and fair elections and undo the Electoral Coup of 9th of August 2015.
There are many video accounts of the rally in Tabarre, but hearing that message above the cheering thousands can be challenging. It is presented here in transcript and a recorded audio of Dr. Aristide alone so that all the words can be understood completely.
Discours du Dr. Aristide - audio transcript
There's a small segment missing between 1:11 & 1:33. Hopefully we will obtain a better file soon. The missing segment from the third paragraph:
"Hai vle di non, pa. Tii vle di obeyi nan lang Swaili.
Haitii vle di pa obeyi. Haïti ou Haitii vle di pa obeyi.
Lontan, esklav yo te toujou ap di: Pa obeyi kolon yo."
Discours du Dr. Aristide
Sè m, Frè m,
Ou menm ki bò isit ou k ap viv lòt bò dlo,
M kontan salye w nan lespri Mèm Amou an.
Nan lonbraj Zansèt nou yo, pèmèt mwen
Bay nou chak yon gwo akolad fratènèl e
Anbrase tout ti moun yo ak Jenès Peyi a
Ki gen yon plas espesyal nan fon kè m.
Ak anpil respè, m bese byen ba pou mwen salye
Memwa tout viktim koudeta 30 Septanm 1991 la.
Kò yo tonbe men yap toujou rete vivan nan lespri n.
Swè ak san Ero nou yo pa dwe koule pou granmesi.
The Mobilization assembles on the old airport runway at Building 2004. This area was part of the Fanmi Lavalas government's redevelopment effort befor the Coup d'État of 2004
The manifestaysion heads to Aristide's house in Tabarre
There has been a demonstration here every year on September 30. this will be the first time Aristide will address the Lavalasien
The sound truck arrives to provide sound reinforcement to the demonstation and rally.
Pou leve memwa tout Ayisyen ki sakrifye lavi yo
Pou delivrans Ayiti, ann manyen rasin mo Ayiti a. Hai vle di non, pa. Tii vle di obeyi nan lang Swaili.
Haitii vle di pa obeyi. Haïti ou Haitii vle di pa obeyi.
Lontan, esklav yo te toujou ap di: Pa obeyi kolon yo.
Jodia, nou di: pa obeyi moun ki pa respekte dwa moun.
Haitii! Pa obeyi esklav mantal ki nan koudeta elektoral.
Pa obeyi esklav mantal ki refize respekte vòt Pèp la.
Tout moun se moun. Vòt tout moun dwe konte. Pwen.
Sè m, Frè m,
Pandan 3 zan silans sa yo, m toujou koute vwa n.
Lè tribilasyon lavi a ba nou lafyèv, kò mwen cho.
Lè nou swaf tande pozisyon m aklè, m santi sa tou.
Menm si depi 19 Me 2015 Minouche deja fè n wè
Ki kandida m pra l chwazi pou pòs Prezidan Peyi a,
Menm si nou foule beton an avè l, bradsou bradsa
Pou egzije anilasyon koudeta elektoral 9 Out la,
M santi nou ta renmen m di nou sa ak vwa pa m.
Mèsi pou konfyans sa a; se pou sa menm m priye,
Mwen reflechi anpil anvan m pran desizyon sa a.
Desizyon sa a pa ka tranpe nan sòs nayivte paske
Menm ti sèvèl wòwòt ki poko janm plonje nan Dekolonizasyon mantal, deja konsate ke anverite,
Responsab yo chwazi fè seleksyon e non eleksyon.
Ak espwa verite sa a pap fwase ou ofanse responsab yo
Ki se frè ak sè nou tou, men ki sa mwen obsève toujou:
Radyografi koudeta elektoral 9 Out 2015 la pote tras
Yon maladi ki rele: Négligence spatiale unilatérale.
Sa vle di, kategori malad sa yo wè yon sèl bò realite a.
Egzanp: Lè malad sa yo ap abiye, yo ka mete rad la
Yon bò kò yo e yo pa wè si lòt bò a rete san abiye.
Lè y ap manje nan yon asyèt, yo manje mwatye e
Yo pa wè si yo kite lòt mwatye manje a nan asyèt la.
Maladi sa a parèt biza men se konsa li manifeste paske
Pwoblèm nan chita nan yon zòn sèvo a ki rele lob parietal.
Responsab koudeta elektoral 9 Out 2015 la konpote yo
Menm jan ak malad sa yo ki wè yon sèl bò realite a.
Yon bò yo wè bilten vòt gwo zam fann fwa vle enpoze,
Men yo pa wè ke lòt bò a, se majorite Pèp Ayisyen an
K ap egzije respè dwa li genyen pou l vote nan eleksyon lib.
Tout moun se moun. Donk, vòt tout moun dwe konte. Pwen.
Radyografi koudeta elektoral 9 Out 2015 la montre
Yon 2e tras: li montre tras malad ki anozognozik.
Sa vle di: Malad ki refize aksepte ke yo malad.
Nan ka konsa, solisyon an se dabò mobilizasyon.
Mobilizasyon nou tout ki pa vle Peyi a tonbe
Nan toubiyon goudougoudou politik san parèy.
Ou menm ki depi 11 zan ap monte lesyèl pado,
Nou ki viktim ensekirite, abi, grangou, chomaj,
Jis nap file zegwi san tèt nan blakawout lamizè,
Nou menm kap soufri ak tout Ayisyen ki viktim
Rapatriman sitwayen ki soti Sen Domeng yo,A
Ann met ansanm pou evite mal la vin pi mal.
Nou menm pwofesyonèl nan tout branch tankou :
Avoka, enjenyè, agwonòm, enfimyè, doktè,
Komèsan, peyizan, notab, pwofesè lekòl
K ap mare lafimen dezespwa depi 11 lane,
Ann met ansanm pou evite mal la vin pi mal.
Nou menm Jèn ki toupatou, nan pwovens kòm lavil,
Nan inivèsite kòm nan tout baz ak tout katye popilè yo
Ann mobilize pou fè chodyè a sispann bouyi yon sèl bò.
Nou pi plis. Nou se majorite a. Fòk sa bon pou nou tout.
Jan mwen te di nou jou ki te 9 Me 2013 la,
Sonje! Yon sèl machwa pa moulen vyann.
Nou youn bezwen lòt. Respè pou nou tout:
Moun save kòm analfabèt. Analfabèt pa bèt.
Rich kou malere, se antann pou n antann nou.
Aprè 11 lane, fòk nou rekoud drapo inite a.
Men nan men ak tout Ayisyen k ap viv lòt bò dlo
E ki swaf tounen lakay, ann kreye kondisyon pou
Patisipasyon tout moun debyen, tout moun serye,
Tout moun ki pa nan politik men ki konprann ke:
Si n pa sove Diyite n, Diyite n ap sove kite n.
Sè m, Frè m,
Peyi nou an malad grav e pou pi ta pa pi tris,
Fò n mobilize kont koudeta a jis nou rantre
Demokratikman nan Palè Nasyonal avèk
Dr Maryse Narcisse kòm Prezidan Peyi a.
Vote Dr Maryse ak tout kandida Fanmi Lavalas,
Bò Tab la, nimewo 54, se leve yon kokenn defi
Paske konplo a mare ak lajan ki pa rete ak lajan.
Sepandan ! Wi, sepandan !
Bouch an bouch, youn di lòt:
Konplo ki mare ak fòs lajan
Ka demare ak fòs diyite nou.
Bouch an bouch, youn di lòt:
Se pa lajan, se diyite.
Si n pa sove diyite n,
Diyite n ap sove kite n.